Veilig werken verdient continu aandacht van werkgevers en werknemers. Maar er gebeuren helaas nog steeds veel arbeidsongevallen met vallen als grootste oorzaak.
De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft afgelopen jaar in totaal 2.448 ongevalsonderzoeken afgerond. Daarbij waren 2.386 slachtoffers betrokken, waarvan 69 dodelijk. Dat staat in de jaarlijkse Monitor arbeidsongevallen. De meeste arbeidsongevallen vinden plaats bij waterbedrijven en afvalbeheerders. Ook de bouwsector, landbouw, bosbouw en visserij, vervoer en opslag en de industrie scoren hoog. Het is juist belangrijk dat kleine bedrijven aandacht hebben voor veilig werken. Daar gebeuren veel vaker ongevallen dan bij grote bedrijven.
Mannen vaker slachtoffer
Mannen zijn veel vaker slachtoffer van een arbeidsongeval dan vrouwen. Mensen van 55 jaar of ouder zijn ook vaker slachtoffer. Dit met name in de sector zorg. Bijvoorbeeld in de landbouw, bosbouw en visserij zijn juist mensen jonger dan 25 jaar vaker slachtoffer. Veilig werken heeft veel aandachtspunten zoals werken op hoogte en het gebruik van valbeveiliging. ‘Vallen’ is het meest voorkomende ongevalstype. Verder ziet de Arbeidsinspectie dat er relatief vaak ongevallen plaatsvinden met vorkheftrucks, pallethefwagens en ladders.
Veilig werken en arbeidsmigranten
De monitor bepaalt jaarlijks een doelgroep waarnaar een verdiepend onderzoek wordt gedaan. Dit jaar zijn dat arbeidsmigranten. Ook voor hen is aandacht besteden aan veilig werken cruciaal. Deze doelgroep is mede gekozen naar aanleiding van de maatschappelijke en politieke aandacht hiervoor. In dit onderzoek bekijkt de Arbeidsinspectie de groep niet-Nederlandse slachtoffers die stonden ingeschreven in de Registratie Niet Ingezetenen (RNI) zonder geregistreerd tijdelijk verblijfsadres. De RNI is onder andere bedoeld voor personen die korter dan vier maanden in Nederland verblijven en hier willen werken.
Veel ongevallen
Er vinden relatief veel ongevallen plaats met arbeidsmigranten in de RNI. Het aantal ongevallen per 100.000 banen bedraagt 37. Bij de overige slachtoffers (Nederlanders en arbeidsmigranten die bij gemeenten ingeschreven staan) is dat aantal 26. Verder is het overlijdenspercentage bij de groep arbeidsmigranten in de RNI dubbel zo hoog. In 4 procent van de gevallen is er namelijk sprake van overlijden, terwijl dit bij de overige slachtoffers 2 procent is. De meeste ongevallen met arbeidsmigranten in de RNI vinden plaats in de metaalindustrie, slachterijen en landbouw, bosbouw en visserij. Verder zijn slachtoffers uit de groep arbeidsmigranten in de RNI vaker uitzendkracht op het moment dat het ongeval plaatsvindt. Ook zijn ze veelal jong en kort in dienst.
Mogelijke oorzaken
De Arbeidsinspectie ziet op basis van ervaringen een aantal mogelijke oorzaken voor de hogere percentages onder arbeidsmigranten. Arbeidsmigranten doen vaak ongeschoold, laagbetaald en tijdelijk werk. Dit dan ook nog in sectoren waar het risico op ongevallen al relatief groot is. Verder is op grond van ervaring de verwachting dat arbeidsmigranten door taal- en cultuurverschillen in sommige gevallen instructies en waarschuwingen mogelijk niet goed begrijpen. Ook kan er sprake zijn van een mogelijke afhankelijkheidssituatie van de werkgever. Hierdoor zijn zij minder geneigd zullen zijn te klagen over onveilige omstandigheden. Het is van belang dat de werkgever juist ook voor hen aandacht besteed aan veilig werken. Is hij nalatig de risico’s hiervan goed in te schatten en daar maatregelen op te nemen, kunnen deze factoren mogelijk oorzaken zijn van een arbeidsongeval.
Melden is verplicht
Arbeidsongevallen moet je volgens de Arbeidsomstandighedenwet direct aan de Nederlandse Arbeidsinspectie melden. Dat moet gebeuren als het slachtoffer opgenomen wordt in het ziekenhuis, wanneer er sprake is van blijvend letsel of als het slachtoffer overleden is aan de gevolgen van het ongeval. Ook moet de werkgever het ongeval direct melden zodra bekend is dat er alsnog sprake is van een ziekenhuisopname of van blijvend letsel dat in verband kan worden gebracht met het arbeidsongeval. De conclusies uit de Monitor arbeidsongevallen zijn belangrijk om veilig werken verder te stimuleren. De Arbeidsinspectie neemt ze uit oogpunt van preventie dan ook mee in inspectieprojecten en de aanpak van arbeidsongevallen.
