Het zal in de nabije toekomst steeds gebruikelijker gaan worden om zonne-energie op te wekken uit de gevel. Maar de integratie van zonnepanelen in gevelelementen en ramen is een stuk lastiger dan de plaatsing van zonnepanelen op het dak. En daardoor is deze vorm van gebouw-geïntegreerde zonne-energie (in het Engels: Building Integrated PhotoVoltaic, BIPV) bij aanvang een stuk duurder dan de klassieke zonnepanelen. Waarom dan al deze moeite en kosten? Tijdens de GLASDAG 2022 gaf Roland Valckenborg, Projectleider Solar Energy TNO, in zijn presentatie ‘De tijd is rijp voor BIPV-glasgevels’ antwoord op deze vraag.
De GLASDAG vond op 9 juni plaats in het AFAS Experience Center in Leusden. Het evenement is een initiatief van het team van Glas in Beeld. Sprekers waren: Gerard Loozekoot, Sanmukh Bawa, José Zaman, Roland Valckenborg, Anton Peters, Wout Hoogendoorn en Arjan Klem. Ton van der Veldt (oprichter en lid RvB AFAS Software) leidde de deelnemers aan de GLASDAG rond door het AFAS Theater met zijn spectaculaire glaskoepel. AGC Nederland, ThomsaGlass, OnderhoudNL en AYROX maakten de GLASDAG 2022 mede mogelijk.
GLASDAG 2022: Roland Valckenborg
Dr.ir. Roland Valckenborg begon zijn professionele carrière in 2001 als productontwikkelaar op de R&D-afdeling van Canon-Océ, een grote printermultinational. In 2009 maakte hij een carrièreswitch naar Renewable Energies en richtte hij zowel een NGO als een bedrijf op in Tanzania. Hij begon met lokaal gebouwde kleinschalige windturbines om de arme mensen in landelijke gebieden te helpen. In 2013 keerde hij terug naar Nederland om zich toe te leggen op toepassingen van zonne-energie. Als projectleider en business developer van het TNO-SEAC heeft hij gewerkt aan diverse nieuwe innovatieve projecten in de gebouwde omgeving. Bovendien is hij de oprichter en projectleider van de onderzoeksfaciliteit voor outdoorprestaties genaamd SolarBEAT, in Eindhoven, Nederland.
In de video vertelt Valckenborg over de onderwerpen die hij behandelde tijdens de GLASDAG 2022. Onder de video vat hij zijn presentatie samen en onderaan het bericht zijn volledige presentatie.
Kunnen niet om gevel heen
De hoeveelheid beschikbaar dakoppervlak in Nederland is niet toereikend om te voldoen aan de ambities van zonne-energie in de totale energie-mix in 2050. Alle energiescenario’s zijn het erover eens dat we voor zonne-energie geen keuze hebben. We zullen al het economisch interessante potentieel op het dak sowieso gaan gebruiken. Daarbovenop gaan we ook een groot deel van alle vierkante kilometer infrastructuur in Nederland gebruiken. Denk daarbij aan dijken, geluidsschermen en het wegdek. En uiteraard zullen de gevels aan bod komen.
Energietransitie
We zien nu al een trend waarbij er overwogen wordt om BIPV in de gevel toe te passen bij nieuwbouw. Dat is een direct (en gewenst) effect van de BENG-eisen. Maar ook vanuit een oprechte motivatie van alle betrokkenen die klimaatverandering een zeer serieus topic vinden en zelf willen bijdragen aan de energietransitie. In mijn presentatie zal ik nieuwe BIPV-gevelproducten noemen, inclusief een ruwe inschatting van de hoeveelheid kWh/m2-gevel een dergelijk product kan opleveren. Dit in een Nederlandse gevel georiënteerd op het zuiden, oosten, westen, of zelfs op het noorden.
Ook ramen met PV
De trend om ook het raamoppervlak te gebruiken voor kWh opwekking komt dichterbij. Daarbij zal ik in mijn presentatie verduidelijken dat we hier onderscheid kunnen maken tussen ramen waarbij de zonnecellen volledig onzichtbaar zijn en ramen waarbij de zonnecellen wél zichtbaar zijn, maar niet als storend ervaren worden door de eindgebruikers. Ook hierbij zal ik grove indicaties van de opbrengst (kWh/m2-raam) geven. Daarnaast geef ik een voorzichtige inschatting van hoeveel jaren het nog duurt voordat deze ‘zonneramen’ (‘PV-windows’) een kostprijsniveau hebben behorende bij massaproductie. Tenslotte zal ik kort enkele voorbeelden aanstippen van pilotprojecten die aantonen dat lokale elektriciteitsopwekking in het glas opties biedt om de gevel zelf intelligenter te maken. Denk daarbij aan lokale verwarming of aansturing van zonwering.
