De bouwsector is in de afgelopen tien jaar gestegen van ruim 160.000 bedrijven (ZZP, MKB en grootbedrijf) naar ruim 280.000 (op 1-7-2023). Dit komt voornamelijk door de forse stijging van het aantal ZZP’ers. Wel was er in het tweede kwartaal van dit jaar voor eerst sinds begin 2021 een lagere groei te zien van het aantal starters. Dat was slechts +4% in Q2 2023 ten opzichte van +10% in Q2 2022.
De energietransitie is van grote invloed. Zo levert het isoleren van woningen, met de keuze voor goed isolatieglas als belangrijke factor, veel winst. Voor isolatieglas en andere energiebesparende maatregelen is ISDE-subsidie beschikbaar. De signaleringen in dit bericht zijn tot stand gekomen in het KVK Trendrapport Q2 2023. In dit rapport is verder een stijging van het aantal stoppers te zien (+15% in Q2 2023 t.o.v. Q2 2023). In het afgelopen kwartaal startten er alsnog 8.887 bouwbedrijven en 2.985 stopten er.
ZZP’ers flexibel
‘De bouwproductie stagneert, vooral in de nieuwbouw van woningen, door onder andere de hoge rentes en stikstofregels. Deze stagnatie is tijdelijk en zorgt ervoor dat bouwbedrijven ervoor kiezen om hun eigen personeel te behouden en minder gebruik te maken van flexibele krachten, waaronder ZZP’ers.’ Dat zegt Jaap van de Burgt, beleidsadviseur arbeidsmarkt & sociale zaken bij Bouwend Nederland. ‘We verwachten dat op middellange termijn de werkgelegenheid, in lijn met de bouwproductie, weer aantrekt. Hiermee zal ook het aantal ZZP’ers in deze sector weer stijgen.’
Groot aandeel ZZP’ers
Het aandeel ZZP’ers in de bouw is nog steeds erg hoog: op 1 juli 2023 was 78% van de bedrijven in de bouwsector ZZP’er. Alleen in de sectoren Overig (86%, voornamelijk onderwijs), Persoonlijke dienstverlening (85%) en Cultuur, sport en recreatie (83%) is dat aandeel hoger. Het aandeel ZZP’ers binnen de totale groep starters in de bouw is zelfs nog hoger. In de afgelopen tien jaar is dat toegenomen van 82% (2013) tot nu 90%.
Noord-Nederland en Zeeland
Geografisch gezien is het opvallend dat er in Nederland als geheel een minder sterke groei in het aantal starters in de bouw is. Maar in de noordelijke provincies en in Zeeland is juist een forse toename. Groningen +39%, Friesland +33%, Drenthe +29%, Zeeland +23%.
Energietransitie
Het lijkt erop dat de energietransitie en de aanleg van glasvezel en stroomnetten bepalend zijn voor de groei die er toch wel binnen de sector plaatsvindt. De sterkste toenames van het aantal starters in de bouwsector is te vinden in de installatiebranche. Van de Burgt: ’In de subsectoren ‘energie’ en ‘ondergrondse kabels en leidingen’ is veel werk. Hier spelen minder obstakels dan in bijvoorbeeld de woningbouw, zoals met name stikstofproblematiek, hypotheekrente en vergunningverlening.’
