Ingenieursbureau ABT heeft op Europees niveau patent verkregen voor een trapverbinding van glas en beton. Het gaat om een sterke, hybride constructie die toch ultraslank is uitgevoerd. De trap in ABT’s hoofdkantoor in Velp werd in 2016 ontwikkeld in samenwerking met Romein Beton, Si-X en Thiele Glas. Het ontwerp is van JHK Architecten. In 2017 publiceerde Glas in Beeld een groot artikel over de constructie van de trap.
Met een dikte van ongeveer vijf centimeter overspant de trap een afstand van bijna zes meter. Dat gebeurt zonder ondersteuning of verstijvingsribben. De glazen balustrades, onzichtbaar verbonden met de trap, versterken de illusie van gewichtloosheid. Samen vormen beton en glas een sterke, hybride constructie. De trap vroeg het uiterste van de toegepaste materialen en het vakmanschap van ABT. Het revolutionaire ontwerp is een demonstratie van de mogelijkheden van het veelzijdige UHSB en glas als constructief draagkrachtig materiaal.
Glas versterkt trap
De trap is gemaakt van zelfverdichtende ultrahoge sterkte vezelbeton (UHSB) en een speciale mortel. Producent Romein Beton uit Dodewaard en ABT ontwikkelden voor de productie een nieuw stortproces. Het glas verstijft en versterkt de trap. Zonder het glas zou de trap doorbuigen en werken als een verende plank en om zelfstandig te functioneren zouden de treden viermaal zo dik moeten zijn. Om de stijfheid van de constructie te waarborgen zijn verschillende oplossingen overwogen van point-fixed beglazing tot metalen houders (inserts) die met het glas worden mee gelamineerd. Maar het uitgangspunt was om het zicht op de bevestiging van glas en beton te minimaliseren. Verlijmen bleek daarvoor de uitgelezen mogelijkheid.
Verlijmde én mechanische verbinding
Er is een gelamineerde glasplaat toegepast van drie maal 12 millimeter themisch gehard glas met een lengte van 6,5 meter. Het bleek lastig om vanwege de afgescherpte zijden van het glas te komen tot een gelijkmatige verdeling van de lijm over het oppervlak van het glas. Daarnaast bleek een lijmverbinding tussen glas en beton niet genoeg capaciteit te hebben, zowel op korte als lange termijn. Een ander gegeven was dat het glas in één keer op de twintig treden verlijmd zou moeten worden. Dit bleek praktisch onuitvoerbaar.
De oplossing werd gevonden in de keuze voor metalen strips die door glasproducent Thiele Glas zijn verlijmd op het glas. De strips zijn verborgen geschroefd op de betonnen treden. Zo is een constructie gerealiseerd bestaande uit zowel een lijmverbinding als een mechanische verbinding. Voordeel van deze oplossing is dat de krachten ter plekke van elke verbinding evenredig over de volledige 36 millimeter breedte van het glasoppervlak worden verdeeld.
Gewaagd idee
Kars Haarhuis, adviseur constructies die deel uitmaakte van het ontwikkelingsteam: ‘De trap is het resultaat van ons geloof in iets dat onmogelijk leek. Het begon als een gewaagd idee. Met de expertise van collega’s en partners Si-X en Thiele Glas is het ons gelukt om de constructie en de trapverbinding in optima forma te realiseren. Het constructief concept, de maakbaarheid en visuele eenvoud spreekt architecten, constructeurs en materiaalspecialisten aan in binnen- en buitenland.’
ABT won in 2017 de Betonprijs voor deze innovatie en verkreeg daarvoor al een Nederlands patent. Haarhuis: ‘Dit Europese patent is echt de kroon op dit project. Deze onzichtbare verbinding tussen glas en beton is uniek in de wereld. Dat weten we met dit verkregen patent nu zeker.’
